राष्ट्रीय गोकुळ मिशन ,राष्ट्रीय गोकुळ मिशन योजना 2024

 राष्ट्रीय गोकुळ मिशन योजना मराठी मध्ये सविस्तर माहिती 

राष्ट्रीय गोकुळ मिशन 

राष्ट्रीय गोकुळ मिशन 2024        

        राष्ट्रीय गोकुळ मिशन योजना (RGM)(Rashtriy Gokul MIssion) डिसेंबर 2014 पासून देशी गोवंशाच्या जातींच्या विकास आणि संवर्धनासाठी राबविण्यात येत आहे. दुधाची वाढती मागणी पूर्ण करण्यासाठी आणि दुग्धव्यवसाय अधिक फायदेशीर बनवण्यासाठी ही योजना दुग्धोत्पादन आणि गोवंशांची उत्पादकता वाढवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. भारत देश ही योजना राष्ट्रीय पशुधन विकास योजनेअंतर्गत 2021 ते 2026 या कालावधीत रु. 2400 कोटी बजेट खर्चासह चालू ठेवली आहे. RGM मुळे भारतातील सर्व गायी आणि म्हशींना विशेषत: लहान आणि अल्पभूधारक शेतकर्‍यांपर्यंत पोचून, वाढीव उत्पादकता आणि कार्यक्रमाचा फायदा होईल. या कार्यक्रमाचा विशेषत: महिलांनाही फायदा होईल कारण पशुपालनातील 70% पेक्षा जास्त काम महिलांनीच केले आहे.

 

उद्दिष्टे

अ) गोवंशाची उत्पादकता वाढवणे आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून शाश्वत पद्धतीने दूध उत्पादन वाढवणे.

b) प्रजननासाठी उच्च अनुवांशिक गुणवत्तेच्या वळूंच्या वापराचा प्रसार करणे.

c) प्रजनन नेटवर्क बळकट करून आणि शेतकऱ्यांच्या दारात कृत्रिम रेतन सेवा पुरवून कृत्रिम रेतन कव्हरेज वाढवणे.

d) वैज्ञानिक आणि सर्वांगीण पद्धतीने देशी गायी आणि म्हशींचे संगोपन आणि संवर्धनाला प्रोत्साहन देणे.

निधी नमुना

योजनेचे सर्व घटक 100% अनुदान-साहाय्य तत्त्वावर लागू केले जातील यातील घटक वगळता: i) प्रति IVF गर्भधारणा रु. 5000 च्या घटक सबसिडी अंतर्गत प्रवेगक जाती सुधार कार्यक्रम, सहभागी शेतकर्‍यांना भारत सरकारचा हिस्सा म्हणून उपलब्ध करून दिला जाईल; ii) घटक अनुदानांतर्गत लिंग वर्गीकरण केलेल्या वीर्याला प्रोत्साहन देणे, लिंग वर्गीकरण केलेल्या वीर्याच्या किमतीच्या 50% पर्यंत भाग घेणार्‍या शेतकर्‍यांना उपलब्ध करून दिले जाईल आणि iii) घटक सबसिडी अंतर्गत जातीच्या गुणाकार फार्मची स्थापना 50% भांडवली खर्च कमाल रु. या प्रकल्पाचे 2.00 कोटी उद्योजकांना उपलब्ध करून दिले जाणार आहेत.

 

RGM चे घटक

1. उच्च अनुवांशिक गुणवत्ता जर्मप्लाझमची उपलब्धता:

१ बैल उत्पादन कार्यक्रम

• संतती चाचणी
• वंशावळ निवड
• जीनोमिक निवड
• जर्मप्लाझमची आयात
•  वीर्य केंद्रांना समर्थन: विद्यमान वीर्य स्थानकांचे बळकटीकरण.
•  आयव्हीएफ तंत्रज्ञानाची अंमलबजावणी
• आयव्हीएफ प्रयोगशाळा
• इन विट्रो भ्रूण उत्पादन तंत्रज्ञानाची अंमलबजावणी
• खात्रीपूर्वक गर्भधारणा मिळवण्यासाठी IVF तंत्रज्ञानाची अंमलबजावणी
•  जातीच्या गुणाकार शेतात

2. कृत्रिम रेतन नेटवर्कचा विस्तार

•  MAITRIs ची स्थापना
•  देशव्यापी AI कार्यक्रम
•  खात्रीपूर्वक गर्भधारणा मिळविण्यासाठी लिंग क्रमवारीत वीर्य वापरणे
•  राष्ट्रीय डिजिटल पशुधन अभियान (पशुधन) ची अंमलबजावणी

3. देशी जातींचा विकास आणि संवर्धन

•  गोशाळा, गोसदन, पिंजरापोळ यांना मदत
•  राष्ट्रीय कामधेनू आयोगाचा प्रशासकीय खर्च / संचालन

4. कौशल्य विकास

5. शेतकरी जागृती      

6. बोवाइन ब्रीडिंगमधील संशोधन विकास आणि नाविन्य

संपूर्ण माहितीसाठी इथे क्लिक करा राष्ट्रीय गोकुळ मिशन